غذا چیست | غذای خوشمزه ایرانی

غذا، خوراک یا خوراکی، خوردنی‌ ای هست که در جوامع متفاوت به صورت خام و دست ‌نخورده، تغییریافته و یا نیمه ‌تغییر یافته برای مصرف آماده می‌شود.

غذا می‌تواند منشا حیوانی یا گیاهی و یا گاهی معدنی داشته باشد، و برای رفع نیاز تغذیه و یا لذت بردن مصرف شود.

غذا به هر ماده ای اطلاق می شود که موجود زنده آنرا می خورد یا می آشامد.

واژه غذا شامل مایعات نوشیدنی هم می شود.

غذا منبع اصلی تغذیه و تولید انرژی در جانوران است و معمولا جانوران و گیاهان، منشا تولید آن هستند.

انسان ها، جانوران همه چیز خوار هستند که قادرند هم فراورده های گیاهی و هم فراورده های جانوری را مصرف کنند.

پس از دوران عصر یخ، انسان ها می خواستند تا پرورش گیاهان و حیوانات را تحت کنترل خود بگیرند تا بدین وسیله خود را ایمن سازند.

این مسئله منجر به پیدایش کشاورزی شد. و شیوه ای که غذا طی آن به دست می آمد را تغییر داد.

در گذشته جمع‌آوری غذا به شیوه شکار یا چیدن میوه انجام می‌گرفت. ولی امروزه تهیه غذا بیشتر با استفاده از مهارت‌های کشاورزی، دام پروری و ماهی ‌گیری صورت می‌گیرد.

اکثر خوراک ها منشا گیاهی همچون میوه‌ها، سبزیجات، صیفی ‌جات، غلات و دانه ‌ها و جانوری مانند گوشت، شیر و فراورده‌ های آن، تخم‌ مرغ و عسل دارند.

با این وجود برای تهیه غذا از گروه‌های دیگری همچون قارچ‌ ها و باکتری‌ها (سرکه، ماست، پنیر و …) نیز استفاده می‌شود. به جز مواد آلی، مواد معدنی همچون نمک و آب نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.

انواع غذا | لیست غذاهای ایرانی

اکثر غذاها منشا گیاهی همچون میوه‌ها، سبزیجات، صیفی‌جات، غلات و دانه‌ها و جانوری مانند گوشت، شیر و فراورده‌های آن، تخم‌مرغ و عسل دارند

غذا ها را به طور معمول به گروه‌های زیر تقسیم می‌ کنند

سبزیجات و میوه‌ها سرشار از الیاف غذایی و ویتامینهای مختلف به خصوص ویتامین C.

فراورده‌های گوشتی و تخم‌ مرغ سرشار از پروتئین و آهن.

شیر و فراورده‌های لبنی سرشار از کلسیم، پروتئین و ویتامین B.

نشاسته نان، سیب‌زمینی، غلات، برنج سرشار از کربوهیدرات، ویتامین B، الیاف، پروتئین و مواد معدنی

چربی‌ها سرشار از لیپید، ویتامین A، ویتامین D، ویتامین E و اسیدهای چرب

قندها سرشار از قندهای ساده

تهیه غذا | غذای ساده

درحالی که بعضی از غذا ها  را می‌توان به صورت خام و بدون ایجاد تغییری در آن‌ها مصرف کرد، غذاهایی هم وجود دارند که باید برای این که طعم ‌دار و یا قابل خوردن باشند، تغییراتی باید در آن داد.

از ساده‌ ترین این تغییرات می‌توان شستن، خرد کردن و مخلوط کردن را مثال زد. بعضی غذاها نیز باید پخته شوند و یا سرد شوند.

ممکن است تغییراتی در آن‌ها به منظور نگهداری، خوش‌طعم کردن و تزیین ‌کردن داده شود، که بخشی از آن‌ها به آداب و رسوم فرهنگ‌ های گوناگون برمی‌گردد.

وعده های غذایی | غذای ساده | غذای خوشمزه ایرانی

غذاهای مکمل متفاوتی که همراه با هم مصرف می شوند، یک وعده غذایی را تشکیل می دهند. معمولا افراد، وعده های غذایی را همراه با اعضای خانواده و یا دوستانشان میل می کنند که این مسئله، خود نوعی موقعیت اجتماعی محسوب می شود.

تعداد وعده های غذایی در هر روز، مقدار آن، مواد تشکیل دهنده و این که کی و چگونه تهیه می شوند در نقاط مختلف دنیا بسیار با هم متفاوت است.

این امر، به آب و هوای محل، اکولوژی، اقتصاد آن منطقه، فرهنگ، سنت ها و میزان صنعتی شدن آن محل بستگی دارد.

به علاوه، غذاها در جشنواره های فرهنگی و مذهبی نقش مهمی ایفا می کنند.

در جوامع صنعتی، منشا تولید بخش عظیمی از وعده های غذایی، جانوران می باشند.

رژیم غذایی | غذای ایرانی | انواع غذاهای ایرانی

رژیم‌ های غذایی مختلف از مذهب و فرهنگ‌ های تمدن‌ های سراسر جهان تأثیر می‌پذیرند.

در بسیاری از فرهنگ‌ها و ادیان مصرف برخی غذاها توصیه شده و یا تابو شمرده شده است. به طور مثال، غذاهای حلال در اسلام و رژیم غذایی گیاهی در آیین جین و سیک مجاز شمرده شده‌اند.

برخی افراد نیز با توجه به عقاید و یا سلامتی خود غذاهایی را که مصرف می‌کنند محدود می‌نمایند. به طور مثال، توصیه می‌شود افرادی که به بیماری‌های قلبی-عروقی، دیابت و با چاقی مبتلایند از غذاهای چرب و مواد قندی پرهیز کنند.

رژیم غذایی نامناسب | غذای ایرانی | غذای ساده

عادت‌های غذایی در سلامتی و مرگ ‌ومیر انسان‌ها نقش اساسی دارند.

عدم تناسب میان انرژی دریافت ‌شده از غذاها و سوزاندن آن موجب سوءتغذیه یا چاقی می‌شود.

علت سو تغذیه همچنین ممکن است کمبود نوعی ویتامین، مواد معدنی، پروتئین و غیره در رژیم غذایی باشد.

سوءتغذیه موجب بروز بیماری‌های مختلفی چون کواشیورکور، ماراسم، اسکوروی، کوری و غیره می‌شود.

مقدار مناسب غذا | غذا | غذای خوشمزه ایرانی | انواع غذاهای ایرانی

محرومیت غذایی سبب سوء تغذیه و در نهایت فقر غذایی می گردد.

این امر تاثیر مخرب و همه گیری بر سلامتی و مرگ و میر انسان می گذارد.

در سال ۲۰۰۳، تخمین زده اند که هر سال در سراسر جهان، ۴۰ میلیون نفر به دلیل گرسنگی جان می سپارند.

گاهی برای توزیع عادلانه غذا در زمان های کمبود مواد غذایی، مخصوصا دوران جنگ، از جیره بندی غذا استفاده می کنند.

حساسیت به غذا – حساسیت غذایی

برخی افراد حساسیت نسبت به بعضی غذاها دارند.

مقدار ماده غذایی مورد نیاز برای تحریک فرد مبتلا به حساسیت، می تواند بسیار کم باشد. برای مثال، ذرات کوچک از یک ماده غذایی در هوا که حتی استشمام هم نمی شود، می توانند واکنش های کشنده ای را در فرد مبتلا به حساسیت ایجاد نمایند.

هر ماده غذایی می تواند محرک باشد؛ اما مواد غذایی حساسیت زا دارای گلوتن، ذرت، صدف، بادام زمینی و سویا می باشند.

بیشتر افراد مبتلا به حساسیت پس از مصرف ماده غذایی خاصی، دچار اسهال، علائم پوستی جوش، ورم و استفراغ می شوند.

البته این گونه ناهنجاری ها ریشه ارثی دارند و اساسا از اعضای خانواده به فرد منتقل می گردد.

غذاهای حسایت زا شامل ماهی، باقالی، لوبیا، تخم مرغ، شیر، گردو، نان باگت، بادام، گوجه فرنگی، توت فرنگی، فندق و لیمو می باشد.

سالم بودن غذا – مسمومیت غذایی

بیماری های ناشی از غذا و یا مسموم کردن غذا توسط باکتری، سم، ویروس و غیره ایجاد می شود.

مسموم کردن غذا، عاملی برای بیماری انسان شناخته شده است.

در طول دوران امپراطوری رم، با استفاده از مسموم کردن غذاها بسیاری از افراد را می کشتند. به همین دلیل در قرون وسطی، اعضای خانواده سلطنتی اشخاصی را برای آزمودن و چشیدن طعم و مزه غذا استخدام می کردند.

تشخیص عوامل بیماری های ناشی از غذا و همچنین شناسایی روش های نظام یافته تر جهت نابودی این بیماری ها سبب توسعه سیستم های تجاری همچون HACCP شد.

این گونه سیستم ها اگر درست عمل کنند قادرند هر گونه خطر احتمالی را تشخیص داده و نابود نمایند.

غذاهای فاقد ارزش غذایی

اصطلاح غذاهای فاقد مواد مغذی به آن دسته از غذاها اطلاق می شود که یا برای سلامتی مضر بوده و یا ارزش غذایی بسیار کمی دارند.

اگر یک رژیم غذایی، مملو از غذاهای فاقد مواد مغذی باشد، چنین رژیمی به هیچ عنوان یک رژیم غذایی متعادل به حساب نمی آید.

تهیه غذاهای فاقد مواد مغذی ارزان تمام می شود.

این غذاها راحت مصرف می شوند و از آنجا که مقادیر بالایی چربی، نمک یا شکر دارند خوشمزه هستند. معمولا این غذاها، تنها کالری بالایی دارند.

مثال

پفک

چیپس سیب زمینی

نوشابه

همبرگر چرب با سس زیاد

اثرات زیان آور غذاهای فاقد مواد مغذی بر سلامتی

به دلیل جذابیت این دسته غذاها، صنعت تولید آن بسیار گسترش یافته است.

سازندگان این دسته غذاها در بازاریابی و تبلیغات بسیار موفق بوده اند. به همین دلیل، مصرف این غذاها تا حدی زیاد شده که در بیشتر کشورها، متخصصین تغذیه بسیار نگران سلامتی افراد مصرف کننده هستند.

اغلب، نوجوانان و کودکان، به طرف این غذاها جذب می شوند. از آنجا که مواد مغذی ندارند، باعث سوء تغذیه کودکان و نوجوانان می شوند.

از نظر متخصصین تغذیه، رژیم غذایی که سرشار از غذاهای فاقد مواد مغذی باشد بیماری های مختلفی از جمله چاقی، پوکی استخوان و بیماری قلبی را ایجاد می کند.

چنین رژیم غذایی در نهایت منجر به سوء تغذیه، کمبود ویتامین و دیگر مشکلات تغذیه ای می شود.

غذا حلال |‌غذای اسلامی | غذای شرعی

آنچه مسلم است غذای پاک و حلال در روح و قلب انسان اثر نیکو و غذای حرام، اثر بدی می‏گذارد.

مخصوصا روح‏ های لطیف و سبک با خوردن حتی یک لقمه غذای حلال یا حرام این اثر را به خوبی حس می‏کنند.

از مرحوم کربلایی کاظم فراهانی که خداوند به او عنایت فرموده بود و بدون اینکه سواد داشته باشد، تمام سی جزء قرآن را یکباره حفظ شده بود، نقل می‏کنند که:

طلاب مدرسه فیضیه قم او را دعوت می‏کردند و از او سوالاتی در مورد قرآن می‏کردند و او همه سوالات را جواب می‏داد.

گاهی هم بعضی او را به صرف ناهار دعوت میکردند و او می پذیرفت. ولی می دیدند گاهی بعد از خوردن غذا از آن محل خارج می شود و با داخل کردن انگشت در حلق خود سعی میکند غذاها را از شکم خود خارج کند.

از او می‏پرسیدند چرا این کار را می‏کنی؟! می گفت: «غذایی که خوردم حلال نبوده نور قلبم کم شده، دیگر نمی‏بینم.

احادیث در مورد غذا حلال | سخن بزرگان درباره غذا خوردن

اثر غذاهای حلال در سبکی و نور باطن و توجه به عبادات و نیز اثر غذاهای حرام در سنگینی و کدورت و کسالت در عبادات به خوبی مشهود است.

لذا در روایات بسیاری بر کسب حلال و اجتناب از حرام تاکید و تحریص شده است که به گوشه ای از آن اشاره می‏کنیم.

رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم در سه روایت چنین فرموده‏اند:

۱-عبادت هفتاد جزء است که بهترین جز آن طلب روزی حلال است.

۲- هر کس لقمه حلال بخورد، فرشته‏ای بالای سر او می‏ایستد و برای او طلب مغفرت می‏نماید تا از خوردن دست بکشد.

۳- هر کس غذای حلال بخورد خداوند قلب او را تا چهل روز نورانی می‏گرداند.

و امام صادق علیه السلام فرمودند: « طلب رزق حلال را رها نکن زیرا روزی حلال انسان را در دینش کمک می‏نماید.

و در مورد اجتناب از غذای حرام و کسب حرام هم روایات زیادی از رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم وارد شده از آن جمله:

۱-هر کس از راه غیر حلال مالی بدست آورد، توشه‏اش به سوی آتش است.

۲- خدای تعالی می‏فرماید هر کس توجهی نکند که از چه راهی درهم و دینار به دست می‏ آورد من هم توجهی نمی‏کنم که از چه دری او را داخل آتش کنم.

۳- وقتی لقمه حرام در شکم کسی واقع شد، همه فرشته ه‏ای در آسمان و زمین او را لعنت می کنند.

۴- عبادت همراه با حرام‏خوری مانند ساختمان بر روی شن یا بر روی آب است.

آداب غذا خوردن در اسلام | بزرگان علم تغذیه

دین اسلام کاملترین و جامع ترین ادیان الهی است. لذا برای غذا خوردن نیز احکامی دارد که رعایت آنها بر هر فرد مسلمان لازم است. برخی از آنها عبارتند از:

به هنگام غذا خوردن «بسم الله» و بعد از غذا «الحمدالله» بگوئید.

حضرت محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم

دستهای خود را قبل از غذا و بعد از آن بشوئید که تنگدستی را برطرف و عمر را دراز می کند.

امام صادق علیه‌السلام

غذا را خنک کن زیرا که در غذای داغ برکت نیست.

حضرت محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم

وقتی که اشتهای به خوردن داری بخور و زمانی که هنوز اشتها به خوردن داری، از خوردن دست بکش.

حضرت محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم

بیشتر بیماریها از پر خوری است.

امام حسین علیه‌السلام

آداب غذا خوردن عبارتست از:

۱- لقمه کوچک گرفتن

۲- خوب جویدن غذا

۳- کم نگاه کردن به صورت دیگران

۴- شستن دست ها.

حضرت محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم

نیاشامید تا غذا تمام شود پس اگر چنین کردید معده ضعیف می شود.

امام رضا علیه‌السلام

اگر کم خوری را انتخاب کنیم سالمتر خواهیم بود و ثبات بدن در اثر کم خوری است.

امام صادق علیه‌السلام

در روی هر میوه ای زهری نشسته خوب آن را در آب فرو برده و شستشو دهید.

امام صادق علیه‌السلام

دهانهای خود را با مسواک پاکیزه کنید.

حضرت محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم

اگر آدمیزاد در غذای خود جانب اعتدال را رعایت کند، هرگز بیمار نمی شود.

غذا | لیست غذاهای ایرانی | غذای ایرانی | غذای ساده | غذای خوشمزه ایرانی | انواع غذاهای ایرانی

غذا چی بپزم, خوراکی,  تغذیه,  نوشیدنی, تغذیه و تولید انرژی, فراورده های گیاهی, فراورده های جانوری, تهیه غذا   ,کشاورزی, دام پروری , ماهی ‌گیری,قارج, سبزیجات و میوه‌ها ,گوشت, شیر, تخم مرغ,ویتامین, پروتئین, قند, نگهداری غذا, وعده غذایی, رژیم غذایی, رژیم مناسب, تغذیه سالم, بیماری قلبی, دیابت, چربی خون,چاقی, فقر غذایی, سلامتی,مرگ و میر, کمبود مواد غذایی, کمبود ویتامین, مواد غیر مغذی, چیپس, پفک, غذا حلال, سو تغذیه, پوکی استخوان